CC-SC-COPDI (Turkish)
Translated by
Öznur ERBAY DALLI
(Asst. Prof. in Internal Medicine Nursing)
Bursa Uludağ University, Faculty of Health Sciences,
Department of Internal Medicine Nursing, Görükle campus, 16059, Nilüfer/BURSA, TURKEY
E-mail: oznurerbay@uludag.edu.tr
KRONİK
OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLAN HASTALARIN ÖZ-BAKIMINDA BAKIM VERİCİ
KATKISI ÖLÇEĞİ (BVK-ÖBÖ-KOAH)
BÖLÜM A: BVK-ÖZ BAKIMI SÜRDÜRME
Kronik akciğer hastalığı olan
bireylerin sağlık ve iyilik halini sürdürmek amacıyla yaygın olarak gösterdikleri
davranışlar aşağıda listelenmiştir. Lütfen bakımını üstlendiğiniz bireye
aşağıdaki davranışları gerçekleştirmesini ne sıklıkta önerdiğinizi belirtiniz:
|
|
ASLA |
NADİREN |
BAZEN |
SIKLIKLA |
HER ZAMAN |
|
1 |
Soğuk algınlığı veya grip olan bireylerden
kaçınma |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
2 |
Birinin sigara içtiği odadan/yerden
uzaklaşmak |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
3 |
Spreyler, boyalar, çözücü maddeler ve toz
ile temastan kaçınma |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
4 |
Gerekirse öksürerek veya derin nefes alarak
akciğerleri temizleme |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
5 |
Günlük aktiviteler sırasında dinlenmek için
ara verme |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
6 |
Nefesi düzenlemek için karın solunumu veya
büzük dudak solunumu kullanma |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
7 |
Düzenli olarak bir tür egzersiz yapma
(yürüyüş, bisiklete binme, yüzme vb.) |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
8 |
Haftada en az 3 kez kollarla egzersiz yapma |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
9 |
Haftada en az bir kez başka insanlarla sosyal aktivitelere katılma |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
10 |
Her yıl grip aşısı yaptırma |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
11 |
İlaçları sağlık uzmanının
önerdiği şekilde alma |
İLAÇ REÇETESİ BULUNMAMAKTADIR |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
12 |
Dışarıda yürürken ve hava soğuk olduğunda
ağzı/burnu koruma |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
13 |
Kronik akciğer hastalığının kontrolleri
için ilgili sağlık uzmanını düzenli olarak ziyaret etme |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
BÖLÜM B: BVK-ÖZ-BAKIM İZLEMİ
Kronik akciğer hastalığı olan
bireylerin hastalıklarını izlemek amacıyla yaygın olarak gösterdikleri
davranışlar aşağıda listelenmiştir. Bakımını üstlendiğiniz bireye aşağıdaki
davranışları gerçekleştirmesini ne sıklıkta önerdiğinizi veya bakımını
üstlendiğiniz birey söz konusu davranışları kendi başına yapamayacak durumda
ise bu davranışları onun adına ne sıklıkta gerçekleştirdiğinizi belirtiniz.
|
|
BÖYLE
BİR SORUNU YOKTUR |
ASLA |
NADİREN |
BAZEN |
SIKLIKLA |
HER ZAMAN |
1 |
Balgam miktarında artış olup olmadığını
izleme |
GD |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
2 |
Balgam renginde değişiklik olup olmadığını
izleme |
GD |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
3 |
Öksürükte artış olup olmadığını izleme |
GD |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
4 |
Nefes darlığı veya nefesteki ıslık
seslerinde artış olup olmadığını izleme |
GD |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
5 |
Geceleri nefes almakta güçlük çekerek
uyanma durumu olup olmadığını izleme |
GD |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Nefes alma zorluğu nedeniyle uykuya
dalmakta güçlük çekip çekmediğini kontrol etme |
GD |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
7 |
Bir şey yaparken normalden daha fazla
yorulup yorulmadığını izleme |
GD |
1 |
2 |
3 |
4 |
|
8 |
Solunum ilaçları (inhaler) alındıktan sonra
çarpıntı, titreme, uykusuzluk, ağız kuruluğu ve idrar yapma zorluğu olup
olmadığını kontrol etme |
İNHALER İLAÇ ALMAMAKTADIR |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
GD (GEÇERLİ DEĞİL) = BAKIMINI ÜSTLENDİĞİM BİREYİN KRONİK DURUMU
İÇİN GEÇERLİ DEĞİLDİR |
9. Kronik akciğer hastalığı olan
bireylerde hastalıklarına veya hastalıkları için aldıkları tedaviye bağlı
belirtiler görülebilir. Bakımını üstlendiğiniz bireyde belirtiler en son
görüldüğünde, bunun onun hastalığının bir belirtisi olduğunu ne kadar hızlı
fark ettiniz?
BELİRTİLERİ
OLMADI |
BELİRTİ
OLDUĞUNU FARKETMEDİM |
HIZLI
DEĞİL |
|
BİRAZ
HIZLI |
|
ÇOK
HIZLI |
GD |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
GD (GEÇERLİ
DEĞİL) = BAKIMINI ÜSTLENDİĞİM BİREYİN KRONİK DURUMU İÇİN GEÇERLİ DEĞİLDİR |
BÖLÜM C: BVK-ÖZ-BAKIM YÖNETİMİ
Kronik akciğer hastalığı olan
bireylerin belirtilerini yönetmek amacıyla yaygın olarak gösterdikleri
davranışlar aşağıda listelenmiştir. Bakımını üstlendiğiniz bireyde belirtiler
görüldüğünde aşağıdaki davranışlardan birini ona önerme veya onun adına
gerçekleştirme olasılığınızı belirtiniz.
|
|
OLASI DEĞİL |
|
BİRAZ OLASI |
|
ÇOK OLASI |
|
1 |
Kronik akciğer hastalığı ilaç
reçeteleriyle ilgili sorunlar varsa sağlık uzmanıyla konuşma |
İLAÇ ALMAMAKTADIR |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
2 |
Birkaç
günden fazla süren herhangi bir sağlık sorunu olursa bir sağlık uzmanına
gitme |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
3 |
Nefes
darlığı arttıysa sağlık uzmanı ile konuşma |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
4 |
Öksürük arttıysa sağlık uzmanı ile konuşma |
GD |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
5 |
Balgam renginde değişiklik olursa sağlık
uzmanı ile konuşma |
GD |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Balgam miktarında artış olursa sağlık
uzmanı ile konuşma |
GD |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
7 |
Solunum ilaçlarından (inhaler) kaynaklanan
yan etkiler (Örn; titreme, uykusuzluk, ağız kuruluğu, idrar yapma zorluğu)
görüldüğünde bir sağlık uzmanı ile konuşma |
İNHALER İLAÇ ALMAMAKTADIR |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
8 |
Hastalık belirtileri
kötüleştiğinde, reçete edilen ilaç tedavisini sağlık uzmanının öğrettiği
şekilde değiştirme (Örn; kortizon ve/veya antibiyotik almasını sağlama) |
İLAÇ ALMAMAKTADIR |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
9 |
Nefes darlığı olduğunda ev
işlerini oturarak yapma |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
10 |
Duş alırken veya küvet banyosu
kullanırken nefes darlığı yaşandığında, bir sandalyeye veya başka bir
desteğin üzerine oturma |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
GD (GEÇERLİ
DEĞİL) = BAKIMINI ÜSTLENDİĞİM BİREYİN KRONİK DURUMU İÇİN GEÇERLİ DEĞİLDİR |
KRONİK
OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLAN HASTALARIN ÖZ-BAKIM ÖZ-YETERLİLİĞİNE BAKIM
VERİCİ KATKISI ÖLÇEĞİ (BVK-ÖBÖY-KOAH)
Bakımını
üstlendiğiniz bireyle ilgili olarak, aşağıda listelenen faaliyetleri
gerçekleştirme becerinize ne kadar güvendiğinizi belirtiniz.
|
|
GÜVENMİYORUM |
|
BİRAZ GÜVENİYORUM |
|
ÇOK GÜVENİYORUM |
1 |
Kronik akciğer hastalığı belirtilerinin
başlamasını önleyebileceğime |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
2 |
Zor olsa bile tedavi edici tavsiyelere
uyabileceğime |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
3 |
Her zaman kolay olmasa da, belirtileri
kontrol etmeyi sürdürebileceğime |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
4 |
Zor olsa bile, verilen talimatlara uyarak
ilaçları doğru şekilde almalarını sağlayabileceğime |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
5 |
Kronik akciğer hastalığının alevlenme
belirtileri ortaya çıktığında tanıyabileceğime |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Zor olsa bile belirtileri hafifletmek için
bir şeyler yapabileceğime |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
7 |
Belirtileri hafifletmek için yapılan
davranışların etkili olup olmadığını değerlendirebileceğime |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |